Steunmaatregelen voor startende ondernemers

Starten als zelfstandige betekent: je eigen weg gaan. Maar die eigen weg is geen lonely road. Xerius staat jou bij met raad en daad, en ook de overheid doet een duit in je zakje. Letterlijk zelfs, want er zijn honderden steunmaatregelen waar jij als starter misschien recht op hebt.

Waarom zoveel steunmaatregelen voor starters?

Vlaanderen is een land van kmo’s. Wij houden ervan om onze eigen boontjes te doppen door een zaak op poten te zetten. En dat is best naar de zin van de overheid. Zij stimuleert jouw ondernemerschap met honderden steunmaatregelen. Om door de bomen het bos te zien, onderscheiden wij in dit artikel drie hoofdcategorieën:

  • financiële steunmaatregelen, die jou helpen om centen bij elkaar te sprokkelen;
  • steunmaatregelen na je start als zelfstandige. Om een duwtje in de rug te krijgen, zodat je extra vaart kan maken;
  • steunmaatregelen voor werkzoekenden: als je zelf kansen wil scheppen in plaats van afhankelijk te zijn van de grillen van de arbeidsmarkt.

Wil je meer weten? Neem dan een kijkje in de subsidiedatabank van het Agentschap Innoveren & Ondernemen. Daar vind je een compleet overzicht van alle steunmaatregelen op provinciaal, Vlaams, federaal en Europees niveau. En klop zeker ook eens aan de deur van je gemeentehuis. Want ook daar vallen er appeltjes uit de kast voor starters zoals jij.





Financiële steunmaatregelen

De eerste stap: aankloppen bij de bank

Je eigen zaak – de wil is er, de centen niet. Dus stap je naar de bank voor een lening. Een gouden tip: denk niet alleen aan de klassieke namen in de sector, maar neem ook eens een kijkje bij de kleinere banken. Je staat ervan versteld hoeveel je kan besparen door de aanbieders te vergelijken. Of beter nog: tegen elkaar uit te spelen.




Alternatieven als de bank geen optie is

Banken zijn geen liefdadigheidsinstellingen. Geloven zij niet in je project, dan stoppen zij er ook geen centen in. Maar dat betekent niet dat jij je droom moet opdoeken. Want je hebt ook nog deze 3 ijzers in het vuur liggen.


1. Een achtergestelde lening via het Participatiefonds Vlaanderen

Deze lening kan je beschouwen als een soort van buffer, die je zaak schoeit op een gezondere financiële basis. Raakt je zaak na verloop van tijd toch niet van de grond? Dan krijg je eerst het geld terug dat je zelf hebt ingebracht, en pas daarna betaal je deze lening terug. Dat is dus helemaal anders dan een lening van de bank, die altijd voorrang krijgt. Banken beschouwen deze lening dan ook als “eigen vermogen” van je zaak – waardoor zij zelf sneller geneigd zijn om jou krediet te geven.


2. Risicokapitaal via externe investeerders

Durfkapitaal, venture capital of risicokapitaal: het zijn drie synoniemen voor externe investeerders die tijdelijk je start of je groei financieren. Dat doen deze risicokapitaalverschaffers altijd via een aandelenparticipatie of een (converteerbare) obligatielening. Met hun centen verstevig je het eigen vermogen van je zaak. Ook in dit geval zien banken jou dus liever komen voor een lening.


3. Kapitaal sprokkelen via wedstrijden

Is je idee er echt eentje uit de duizend? Neem dan deel aan wedstrijden voor beginnende ondernemers. Je kan niet alleen kapitaal sprokkelen, maar ook inspiratie winnen of advies van consultants.


Bizidee is zo’n wedstrijd voor starters zoals jij. Je ondernemingsplan kan er zomaar eventjes € 20 000 opleveren. Bovendien tik je er heel wat waardevolle informatie op de kop. Met een handige poll toets je af of je business-idee aanslaat bij de doelgroep. Op de nacht van de inspiratie sprokkel je heel wat ideeën en kan je leerrijke workshops volgen.

Een goede voorbereiding is de beste start

Wil je zeker zijn dat je aan alles gedacht hebt bij je start als zelfstandige? Ga dan zeker even langs de overzichtspagina. Daar krijg je een handig draaiboek voor een geruste start.

Bekijk het overzicht

Ook de overheid helpt jou starten

Van dit cijfer moet je even slikken: liefst 26% van de jonge kmo’s heeft problemen om een lening te krijgen bij de bank. Een tekort aan eigen middelen is vaak de reden. De oplossingen van de Participatiemaatschappij Vlaanderen (PMV) bieden dan soelaas. We zetten de belangrijkste opties even op een rij.



1. De Startlening: neem een vliegende start

Wat is het? Een voordelige lening voor de financiering van elke mogelijke investering: materieel, immaterieel en financieel. Je kan er dus ook het bedrijfskapitaal mee spekken dat je nodig hebt om je zaak te starten of verder uit te bouwen.


Voor wie? Voor alle nieuwe starters, ook werkzoekenden die een eigen zaak beginnen. Anders gezegd: je was nog nooit zelfstandige in hoofdberoep, of je was het niet langer dan 4 jaar. 


Hoe werkt het? Je kan tot € 100 000 lenen, met een looptijd van 3 tot 10 jaar en een vaste rente van 3%. Ga je de lening aan als werkloze? Dan hoef je geen waarborgen te geven. Sterker nog: moet je de boeken toch weer sluiten en kan je aantonen dat de zaak onleefbaar was? Dan kan je een schuld tot € 40 000 laten kwijtschelden. Last but not least: je behoudt je recht op werkloosheidsuitkering als je de zaak binnen 15 jaar stopzet, wat de reden ook is.



2. KMO Cofinanciering

Wat is het? De Participatiemaatschappij Vlaanderen financiert samen met nog een andere partij je onderneming. Je kan er net dezelfde investeringen mee doen als bij de Startlening.


Voor wie? De KMO Cofinanciering is vooral bedoeld voor starters of ondernemingen die willen groeien. Ook voor de overname van andere bedrijven kan deze formule van pas komen.


Hoe werkt het?Je krijgt een bedrag tot € 350 000 in de vorm van een achtergestelde lening. Je dient het kapitaal dus pas terug te betalen wanneer alle andere schuldeisers hun geld hebben gekregen. Zoals je hierboven kan lezen wordt zo’n achtergestelde lening beschouwd als een versterking van het eigen vermogen van je onderneming. En dat vinden de banken goed nieuws.


Het voorvoegsel “co” komt uiteraard niet uit de lucht gevallen. Samen met de PMV springt ook een andere partij op de trein. Dat kan een bank zijn of een investeringsfonds, maar ook één of meer zogenaamde business angels: privé-investeerders die naast kapitaal ook knowhow en contacten aanbrengen. Van die engelbewaarders moet er minstens één lid zijn van BAN Vlaanderen.



3. De Winwinlening

Wat is het? Met de Winwinlening leen je geld van het grote publiek, dat de vruchten plukt wanneer je zaak op toerental komt. Zo moedigt de Vlaamse overheid particulieren aan om te investeren in startende ondernemingen. De naam verwijst naar het feit dat iedereen wint: jij krijgt als starter zuurstof in de vorm van kapitaal, je investeerder geniet van een mooi fiscaal voordeel – en hopelijk ook een fraai rendement.


Voor wie? Voor alle Vlaamse kmo’s met een economische activiteit, ook binnen de sector van de sociale economie. Vind je in je directe omgeving niet meteen vrienden, familie, kennissen of andere witte kredietraven? Dan kan je een beroep doen op een tussenpersoon die jou in contact brengt met geïnteresseerde particulieren. Neem maar eens een kijkje op www.winwinner.be.


Hoe werkt het? De Winwinlening is een achtergestelde lening met een vaste looptijd van acht jaar. Jij kan als KMO maximaal € 200 000 bij elkaar sprokkelen, waarvan elke particulier maximaal € 50 000 mag inbrengen. Je hebt dus minstens 4 investeerders nodig.



4. De Waarborgregeling

Wat is het? Kan jij de bank of leasingmaatschappij onvoldoende garanties bieden naar hun zin, en krijg je daarom geen krediet? Dan is een waarborg via de Participatiemaatschappij Vlaanderen een oplossing.


Voor wie? Zelfstandigen, vrije beroepen, vzw’s , kmo’s en grote ondernemingen. Kortom, zo’n beetje voor iedereen.


Hoe werkt het? Via de Waarborgregeling van de Participatiemaatschappij kan de Vlaamse overheid borg staan voor 75 procent van je verbintenissen. Zo kan jij toch een lening krijgen bij de bank.In ruil betaal je een éénmalige premie, gebaseerd op grootte en looptijd van de waarborg.



Steunmaatregelen van Xerius na je opstart als zelfstandige

Ook Xerius helpt jou als starter stevig in het zadel. We maken het jou zo makkelijk mogelijk. Niet alleen door jou administratief werk uit handen te nemen, maar ook financieel.


1. Starterskorting op je sociale bijdragen

Als zelfstandige zal je de woorden nog vaak horen vallen: “sociale bijdragen”. Die betaal jij elk kwartaal, om sociale bescherming te krijgen: pensioen, ziekteverlof, kindergeld en ga zo maar door. Als starter betaal je de eerste vier kwartalen lagere sociale bijdragen.

meer info

2. Uitstel van betaling van je sociale bijdragen

Betaal je de sociale bijdragen van de eerste twee kwartalen graag een kwartaal later? Dat kan als starter zonder bijkomende verhogingen of kosten. Enige voorwaarde: je bent op je startdag als zelfstandige reeds aangesloten bij een sociaal verzekeringsfonds.

meer info

3. Vrijstelling van vennootschapsbijdragen

Start je een vennootschap op? Dan betaalt die eveneens sociale bijdragen. Je eerste drie startersjaren kan je daarvan vrijstelling krijgen.

meer info

4. Vrijstelling van je sociale bijdragen

Zit de wind even tegen voor je zaak, en kan je effectief aantonen dat je in een zogenaamde “tijdelijke moeilijke financiële toestand” zit? Dan kan je voor sommige kwartalen vrijstelling krijgen van je sociale bijdragen. Let wel: tijdens deze kwartalen bouw je niet aan je pensioen. Dat kan je echter later terug inhalen.

meer info

Steunmaatregelen voor werkzoekenden

Vind jij je draai niet op de arbeidsmarkt? Maak dan van de nood een deugd, en breng een droom in vervulling die je misschien al langer koestert: je eigen zaak. De overheid helpt jou graag een handje met interessante steunmaatregelen.


1. De transitiepremie: voor werkzoekenden die een eigen zaak starten

Word je zelfstandige in hoofdberoep, dan verlies je jouw werkloosheidsuitkering. De transitiepremie compenseert twee jaar lang dat verlies. Dat biedt jou de geruststellende zekerheid van een inkomen, zodat je al die tijd kan focussen op wat echt telt: je zaak op de rails krijgen. Belangrijke voorwaarde: om de premie te krijgen, dien je een prestarterstraject te volgen.


2. Springplank naar zelfstandige

Zelfstandig worden in bijberoep en intussen je uitkering behouden, 12 maanden lang. Dat is in een notendop de regeling springplank naar zelfstandige. Zo biedt de overheid jou het veilige valscherm om de sprong naar het ondernemerschap te wagen. Aan deze regeling zijn wel een aantal voorwaarden verbonden:

  • het gaat om een nevenactiviteit. Met andere woorden: je bent zelfstandige in bijberoep.
  • artistieke activiteiten zijn niet toegelaten. Vergeet dus een carrière als kunstschilder of Elvis-imitator.
  • je bent ingeschreven als werkzoekende bij de VDAB.
  • je bent beschikbaar voor de arbeidsmarkt. Met andere woorden: je moet onmiddellijk toehappen als je VDAB-bemiddelaar op de proppen komt met een passende vacature, begeleiding of opleiding.
  • je verblijft in België.

3. Behoud het recht op werkloosheidsuitkering

Je gooit heus niet alle zekerheden overboord wanneer je als werkzoekende een eigen zaak begint. Integendeel, na je start behoud je liefst 15 jaar lang je recht op werkloosheidsuitkering of inschakelingsuitkering. Zet je de zelfstandige activiteit stop? Dan krijg je een uitkering gebaseerd op je laatste tewerkstelling in loondienst. Let wel: om dit recht te genieten moet je minstens 6 maanden zelfstandig geweest zijn. Geef je er eerder de brui aan, dan krijg je de eerste 6 maanden geen uitkering.


4. Bereid je als werkzoekende grondig voor op je zelfstandige activiteit

Een eigen zaak beginnen is geen wandelingetje in het park. Je bereidt je dus beter grondig voor, en dat kan als werkzoekende met behoud van je uitkering. Zo kan jij 6 maanden lang

  • de haalbaarheid van je project bestuderen;
  • je lokalen inrichten en materiaal installeren;
  • contacten leggen om je project op te starten;
  • administratieve formaliteiten vervullen.

Deze pagina voor je samengevat

  • Er bestaan erg veel steunmaatregelen. Ook voor jou liggen er appelen in de mand.
  • Grijp elke kans op financiële steun, het geeft jou extra kansen en zuurstof.
  • Kijk wel goed na welke voorwaarden verbonden zijn aan elke steunmaatregel.

Wat je nog kan interesseren

Ferdi Zels starterskorting

Wat is de starterskorting?

Lees meer
Severien Van Neste een financieel plaatje opmaken

Hoe schrijf je een financieel plan?

Lees meer
Valerie Verbeeck crowdfunding in België

Krijg steun van het publiek: crowdfunding.

Lees meer

Wat vind je op deze pagina?