Stoppen als zelfstandige: zo doe je dat

Stoppen als zelfstandige doe je niet met een simpele druk op de knop. Je moet een aantal vaste stappen doorlopen. Hier vind je alle informatie handig bij elkaar.

Stoppen als zelfstandige de fases

Hieronder vind je een handig overzicht van de verschillende fasen.





Je stopzetting als zelfstandige: 3 mogelijke situaties

De teerling is geworpen. Na veel wikken en wegen besluit je de zaak stop te zetten. Dit overzicht biedt jou daarbij een handige routekaart, waarbij je elke stap afvinkt die je hebt gezet. Je doekt je activiteiten op zoals het hoort, zodat je steeds beschermd bent en van al je sociale rechten blijft genieten.


Drie mogelijkheden:

  1. jij stopt als zelfstandige én de onderneming waarin je je activiteit uitoefent, stopt ook.
  2. jij stopt als zelfstandige, maar de zaak waarin je actief bent, gaat verder
  3. je zet een onderneming stop, maar blijft actief als zelfstandige in één of meerdere andere zaken.



1. Je aansluiting & onderneming stopzetten

Je moet volgende stappen doorlopen:

Heb je een vennootschap die de activiteiten stopzet? Zorg dan ook voor het ontbinden van de vennootschap.


Heb je personeel? Zorg dat het einde niet komt als een donderslag bij heldere hemel.

Aansluiting & onderneming stopzetten 



2. Je aansluiting stopzetten

Jij stopt als zelfstandige, maar de onderneming waarin je activiteiten uitoefent, gaat verder? Zet dan je aansluiting als zelfstandige stop. Hiervoor volg je de drie stappen hieronder.


Klik op de knop hieronder, en wij helpen je met de eerste stap en zetten je aansluiting als zelfstandige stop.

Aansluiting stopzetten



3. Je onderneming stopzetten

De onderneming waarin je activiteiten uitoefent stopt, maar jij blijft zelfstandige? Zet dan je onderneming stop. Hiervoor volg je de stap hieronder.

Heb je een vennootschap die de activiteiten stopzet? Dan moet je ook je vennootschap ontbinden.


Heb je personeel? Zorg dat het einde niet komt als een donderslag bij heldere hemel.

Onderneming stopzetten

Kijktip: de Canvas-reeks “Durven falen”

Het is niet leuk om je zaak de mist te zien ingaan. Maar je tegenslag kan ook de start zijn van een nieuw project. Bekijk hier inspirerende voorbeelden van ondernemers zoals jij, die de kracht vonden om opnieuw te beginnen en een succesvolle weg in te slaan.

Alle stappen toegelicht

Stopzetting zelfstandige activiteit

Zet je onderneming stop in de Kruispuntbank van Ondernemingen

Stopt de onderneming waarin je actief bent? Dan is het principe simpel als pompwater: bij de start schrijf je in, bij de stop schrijf je uit. Alle gegevens die bij het begin van je zelfstandige avontuur in de KBO werden genoteerd, zet je nu stop: activiteiten, vestigingen, bankrekeningnummer en eventueel wie de ondernemersvaardigheden aantoonde.


Stopzetten btw-nummer

Ook de btw-administratie moet weten dat je onderneming de activiteiten stopzet, zelfs als je gebruik maakt van de vrijstellingsregeling. Dat dient te gebeuren binnen de maand na stopzetting in de KBO, anders krijg je een boete in de maag gesplitst. Na deze stopzetting dien je nog één keer de btw-aangifte in, net als een allerlaatste klantenlisting.


Je zelfstandige statuut stopzetten

Stop je als zelfstandige? Dan stopt ook je aansluiting als zelfstandige. Xerius zorgt ervoor dat dit op correcte wijze gebeurt, zodat je op twee oren kan slapen. Daarvoor hebben wij een aantal documenten van jou nodig .Welke precies hangt af van je statuut. Heb je verschillende zelfstandige activiteiten, die je allemaal wil stopzetten? Bezorg in dat geval een bewijsstuk per statuut.

Je rol

Nodige bewijsstuk

eenmanszaak
- stopzetting ondernemingsnummer
- ereverklaring
meewerkende partner
- ereverklaring
helper van een zelfstandige
- ereverklaring
- verklaring van de zelfstandige dat de helper stopt
bedrijfsleider, zaakvoerder of bestuurder in een vennootschap
- ereverklaring
- bewijs van ontslag in de vennootschap (verslag algemene vergadering of publicatie Belgisch Staatsblad)
- als je de enige zaakvoerder bent: bewijs van slapende vennootschap of van vereffening.
werkend vennoot
- ereverklaring
- verklaring van de zaakvoerder



Betaal je openstaande sociale bijdragen

Het is logisch dat wanneer je stopt als zelfstandige, je ook niet langer valt onder het statuut van zelfstandige. Om op correcte wijze te kunnen overstappen naar een ander statuut, dien je wel alle openstaande sociale bijdragen als zelfstandige te betalen.


Praktisch: betaal de sociale bijdragen van dit kwartaal. Later betaal je nog eventuele regularisaties, deze zal je ontvangen wanneer de fiscus vaststelt dat je inkomsten hoger liggen dan het bedrag op basis waarvan je sociale bijdragen zijn berekend. Hier lees je meer over deze regularisaties.

Zet je de zelfstandige activiteit stop in het kwartaal waarin je de pensioenleeftijd bereikt of vervroegd op pensioen gaat? Dan hoef je voor dat kwartaal geen sociale bijdragen te betalen.

Breng je sociale zekerheid in orde

Dat doe je door je ziekenfonds te informeren. Ook al heb je 15 dagen de tijd na je doortocht bij de KBO, toch maak je hier zo snel mogelijk werk van. Je situatie – en je bijhorende rechten – hangt immers af van de reden waarom je de zaak stopzet.


Reden 1: je gaat aan de slag als werknemer of ambtenaar

Geef dit dan zo door aan je ziekenfonds. Je nieuwe werkgever kan vervolgens jouw rechten verder in orde brengen.


Reden 2: je stopt door een faillissement

Vraag dan een overbruggingsrecht aan bij je sociaal verzekeringsfonds, zoals Xerius. Zo verleng je jouw sociale zekerheid, en blijf je groeipakket en gezondheidszorg krijgen gedurende maximaal 4 kwartalen. Je ontvangt ook maximaal 12 maanden een maandelijkse uitkering.


Je kan in je loopbaan 2x gebruik maken van deze verzekering. Vraag ze wel tijdig aan: vóór het einde van het tweede kwartaal volgend op het faillissement.


Reden 3: je hebt geen nieuwe activiteit of vervangingsinkomen

Met andere woorden: kom je niet in een ander sociaal zekerheidsstelsel terecht nadat je het stelsel van zelfstandigen hebt verlaten? Dan heb je twee wegen die je kan uitgaan.


1. Je kan een voortgezette verzekering nemen. Je blijft dan vrijwillig – verminderde – sociale bijdragen betalen. Zo behoud je jouw rechten in het zelfstandigenstelsel, en dat tot je loontrekkende of ambtenaar wordt, een nieuwe zaak opstart of op pensioen gaat. Je kan deze verzekering over het geheel van je loopbaan maximaal 2 jaar lang nemen. Sluit de periode van de voortgezette verzekering aan op je pensioen? Dan komt daar 5 jaar extra bij, dus 7 jaar in totaal.


De aanvraag van de voortgezette verzekering is heel eenvoudig: je kruist gewoon het desbetreffende vakje aan wanneer je Xerius contacteert om je zaak stop te zetten (zie stap 1). Wij bezorgen je dossier dan aan de Rijksdienst Sociale Verzekering voor Zelfstandigen. De RSVZ pluist vervolgens uit of jij in aanmerking komt. Twee belangrijke vakjes die in je dossier zeker aangekruist moeten zijn:

  • je laatste 4 kwartalen als zelfstandige in hoofdberoep betaalde je correct je sociale bijdragen en
  • je zette je activiteit volledig stop.

2. Je kan je bij de ziekteverzekering aanmelden als persoon ten laste van iemand anders – zoals je partner of je ouders. Kan dat niet, laat je dan inschrijven als “verblijvende in België”. Je bent dan in orde met je ziekteverzekering, maar je bouwt geen pensioen op.




Vennootschap ontbinden

Het is niet omdat een orkest stopt met spelen, dat de muzikanten ophouden te bestaan. Idem met je onderneming. Wanneer je de commerciële activiteiten van je vennootschap stopzet, blijft deze vennootschap nog steeds bestaan. Denk daarom goed na wat je ermee wil aanvangen.



Optie 1 Tijdelijk stopzetten vennootschap: de slapende vennootschap

Heb je op termijn nog plannen met je onderneming? Dan kan je deze laten bestaan zonder commerciële activiteiten uit te oefenen: de slapende vennootschap.


Je activiteiten in de KBO worden stopgezet, de btw afgesloten. Omdat je geen winst meer maakt, betaal je ook geen belastingen. Let wel: je vennootschap verdwijnt niet, dus moet je je trouw blijven kwijten van de plichten vermeld in het Wetboek van Vennootschappen. De neerlegging van de jaarrekening is daar een voorbeeld van, net als het betalen van de vennootschapsbijdrage.


Zie je deze vennootschapsbijdrage liever geannuleerd? Vraag dan het “attest non-activiteit” aan bij de FOD Financiën. Zoals je misschien al verwachtte duurt het even voor dat in orde komt. De overheid levert je attest pas af na de verwerking van je vennootschapsbelasting, en dan zijn we al snel twee jaar verder.



Optie 2 Definitief stopzetten: ontbinden vennootschap en vereffenen.

Trek je de stekker liever definitief uit? Dan moet je de vennootschap stopzetten, via een ontbinding en vereffening.

  • Zijn er geen schulden? Dan hoeft er geen vereffenaar te worden aangesteld. De ontbinding en vereffening kunnen dan gebeuren in één akte, en dus ook met één publicatie in het Belgisch Staatsblad. Blijft er aan het einde van de rit nog geld over? Dan wordt dat onder de vennoten verdeeld zoals bepaald in de statuten.
  • Zijn die schulden er wel? Dan publiceer je eerst de beslissing van de algemene vergadering tot ontbinding van de vennootschap en de aanstelling van een vereffenaar. Deze vereffenaar verkoopt alle bezittingen, zodat de onderneming haar schulden kan aanzuiveren. Blijft er nog geld over, dan wordt dit bedrag verdeeld onder de aandeelhouders. Vervolgens maak je de sluiting van de vereffening bekend via een nieuwe publicatie in het Belgisch Staatsblad.

Is je vennootschap een bv, nv of cv? Dan klop je voor de stopzetting aan bij de notaris.


Gaat het om een vof of een commv? Laat Xerius dan de ontbinding en vereffening voor jou publiceren in het Belgisch Staatsblad. Bezorg ons gewoon de tekst, en wij doen de rest.

Stopzetting publiceren



Zorg voor je personeel

De stopzetting van je zaak is voor je personeel net zo min een pretje als voor jou. Zorg dat het einde niet komt als een donderslag bij heldere hemel, door je sociaal secretariaat tijdig in te lichten.


Heb je een eenmanszaak?

Bezorg je sociaal secretariaat dan een persoonlijke verklaring van stopzetting en een bewijs.


Stel je minstens 5 mensen te werk?

Dan dien je jouw mensen – bovenop de klassieke verbrekingsvergoeding – ook een forfaitaire sluitingsvergoeding te betalen. Deze wordt berekend in functie van hun leeftijd en anciënniteit. In sommige gevallen moet je ook:

  • een ontwerp voor collectief ontslag opstellen
  • de mening vragen van je werknemersvertegenwoordigers.

Heb je een vennootschap met minstens 20 werknemers?

Dan moet je voor de stopzetting van je zaak de volgende mensen op de hoogte brengen:

  • je werknemers
  • je ondernemingsraad of syndicale afvaardiging
  • de voorzitter van het directiecomité van de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg
  • de regionale minister van werkgelegenheid
  • de regionale minister van economie

Maak samen met je boekhouder een schuldenanalyse

Je zet er een punt achter, maar je hebt nog schulden openstaan of afschrijvingen lopen? Bekijk dan met je boekhouder wat de beste oplossing is. Lijst samen de instanties op waar je nog in het krijt staat. Komen ook mutualiteit en pensioenopbouw voor in je rijtje? Geef deze extra aandacht, want ze staan in voor je sociale bescherming.


Neem bij betalingsmoeilijkheden zeker ook contact op met je sociaal verzekeringsfonds. Je kan misschien een kwijtschelding krijgen van eventuele verhogingen op je kwartaalbijdrage.





Ben ik nu helemaal klaar?

Welnee, meestal niet. Ook nadat je je stopzetting in orde bracht, volgt er nog wat papierwerk. Om onaangename verrassingen te vermijden, lijsten we alles voor je op. Zo weet je perfect waaraan en waaraf.

Wat volgt na mijn stopzetting?