Referteperiode
Pensioenhervorming: wat weten we al?
Met de regelmaat van de klok verschijnen in de pers berichten over de federale pensioenhervorming. Ondertussen bereikte de regering een akkoord, maar dat wil niet zeggen dat alles al in steen gebeiteld staat. Op deze pagina houden we je op de hoogte.
Een zekerheid: bepaalde meewerkende echtgenoten krijgen ook recht op minimumpensioen
Het probleem
Door een wetswijziging in 2005 verzeilde een aantal meewerkende partners in een situatie waarbij ze sociale bijdragen betaalden, maar hiervoor geen pensioenrechten terugkregen.
Meer bepaald meewerkende partners geboren tussen 1 januari 1956 en 31 mei 1968 zaten in dit schuitje. Vóór 2003 mochten ze geen sociale bijdragen betalen, vandaag móeten ze bijdragen betalen. Maar omdat ze nooit lang genoeg bijdragen betalen om recht te hebben op het minimumpensioen, krijgen ze geen eigen pensioen.
De oplossing
De regering voert een overgangsmaatregel in voor meewerkende partners die vanaf 1 januari 2023 met pensioen gaan.
Wil de zelfstandige gebruikmaken van deze maatregel dan moet die tussen 1 januari 2003 en 30 september 2005 minstens één kwartaal bijdragen betaald hebben in het maxi-statuut.
De maatregel geldt bovendien enkel voor zelfstandigen geboren tussen 1 januari 1956 en 31 mei 1968. Wie voor 1956 geboren werd was immers niet verplicht om volwaardige bijdragen te betalen. Zij die na 1 juni 1968 geboren werden, konden tussen 1 juli 2005 en de wettelijke pensioenleeftijd 30 jaar loopbaan opbouwen. Hierdoor volstaat voor deze groep de gewone regels om een minimumpensioen te genieten.
Ten slotte moeten de meewerkende partners, geboren tussen 1956 en 31 mei 1968, voldoende lang gewerkt hebben. Die loopbaan tonen ze aan via kwartalen waarvoor ze bijdragen betaalden of gelijkgestelde kwartalen. Ook een combinatie met een loopbaan als werknemer is mogelijk.
En hoe lang is dan een voldoende lange loopbaan? Normaal moet de zelfstandige 30 jaar werken om een minimumpensioen te krijgen. Voor de bedoelde meewerkende partners geldt dat ze twee derde van een individuele referentieperiode moeten kunnen aantonen. Deze referentieperiode is even lang als de periode tussen:
- 1 januari 2003
- en de pensioendatum, met andere woorden het moment waarop de meewerkende partner de wettelijke pensioenleeftijd bereikt.
Welke voorstellen staan nog op de agenda?
Over onderstaande maatregelen bereikte de federale regering al een akkoord. Maar een publicatie in het Belgisch Staatsblad is er nog niet. De rode draad bij deze beslissingen? Werken belonen, ongelijkheden verminderen.
1. Werken meer gewaardeerd in toegang tot minimumpensioen
Naast een minimale loopbaanperiode komt er een effectieve arbeidsvoorwaarde. Dit houdt in dat vanaf 2024 via een overgangsperiode een extra voorwaarde wordt ingevoerd voor toegang tot het minimumpensioen.
Zo kan iemand pas rekenen op het minimumpensioen als die naast een 30-jarige loopbaan ook effectief 20 jaar effectieve loopbaan op de teller heeft staan. Zo zijn verhalen waarbij iemand die nooit werkte toch een hoger pensioen krijgt dan iemand met een 40-jarige loopbaan in de toekomst uit den boze.
Om rekening te houden met de loopbaanverschillen tussen mannen en vrouwen worden er ook meer gelijkgestelde periodes in rekening gebracht, zoals zwangerschapsrust, geboorteverlof of tijdelijke werkloosheid. Periodes van "normale" werkloosheid worden niet mee in rekening gebracht.
2. Herwaardering van deeltijds werk
Bij de berekening van het minimumpensioen zal deeltijds werk meer meetellen dan nu het geval is. Zo wil de regering het onrecht rechttrekken waarbij personen die deeltijds werken het moeilijker hebben om aan een volwaardige loopbaan te geraken.
3. Pensioenbonus
Wat is de pensioenbonus?
De pensioenbonus is een nettobedrag dat je krijgt als je verder blijft werken na de vroegste datum waarop je met pensioen kan gaan. De pensioenbonus wordt ingevoerd voor rustpensioenen die ingaan vanaf 1 januari 2025 en dit voor gepresteerde kwartalen vanaf 1 juli 2024. De opbouw van een pensioenbonus duurt maximum 12 kwartalen tijdens drie opeenvolgende jaren en stopt meteen wanneer je een rustpensioen opneemt.
Je moet je pensioenbonus niet aanvragen. De Federale Pensioendienst kijkt automatisch na of je een bonus opgebouwd hebt als ze je pensioen berekenen.
Hoe bouw je je pensioenbonus op?
Als zelfstandige bouw je je bonus op per kwartaal dat je verderwerkt na de vroegste datum waarop je met pensioen kan gaan.
De kwartalen die recht geven op een bonus zijn deze waarvoor je ten laatste op de ingangsdatum van je rustpensioen sociale bijdragen betaalde die – op enkele uitzonderingen na – ten minste gelijk zijn aan de minimumbijdragen van een zelfstandige in hoofdberoep.
Er zijn verschillende scenario’s mogelijk afhankelijk van je vroegst mogelijke pensioendatum. We overlopen ze samen met jou:
- Ligt je vroegst mogelijke of je wettelijke pensioendatum vóór 1 juli 2024? Dan bouw je een pensioenbonus op voor elk kwartaal vanaf 1 juli 2024. Voorwaarde is wel dat je je pensioen uitstelt tot ten vroegste 1 januari 2025.
- Ligt je vroegst mogelijke of wettelijke pensioendatum tussen 30 juni 2024 en 31 december 2024? Je krijgt de bonus voor elk kwartaal vanaf je vroegst mogelijke pensioendatum. Ook hier is de voorwaarde dat je je pensioen uitstelt tot ten vroegste 1 januari 2025.
- Je kan ten vroegste met pensioen vanaf 1 januari 2025? Of de datum van je wettelijk pensioen valt hierna? Dan krijg je de pensioenbonus voor elk kwartaal vanaf je vroegst mogelijke pensioendatum op voorwaarde dat je je pensioen uitstelt.
Hoeveel pensioenbonus krijg je?
Naarmate je langer blijft werken na je pensioendatum bouw je meer bonus op. Het dus om een progressieve verhoging per jaar.
Pensioenbonus per kwartaal
Eerste refertejaar
943,75 euro
Tweede refertejaar
1.887,50 euro
Derde refertejaar
2.831,25 euro
Referteperiode
Pensioenbonus per kwartaal
Eerste refertejaar
943,75 euro
Referteperiode
Pensioenbonus per kwartaal
Tweede refertejaar
1.887,50 euro
Referteperiode
Pensioenbonus per kwartaal
Derde refertejaar
2.831,25 euro
Als je als zelfstandige drie jaar verder werkt na je pensioendatum, krijg je dus een pensioenbonus van 22.650 euro.
Op de pensioenbonus worden geen fiscale of sociaalrechtelijke inhoudingen verricht. Deze is dus vrij van personenbelasting en sociale bijdragen.
Hoe wordt de pensioenbonus uitbetaald?
Je krijgt de pensioenbonus in de vorm van een eenmalige uitkering.Als je er een aanvraag voor doet, kan je er ook voor kiezen om de bonus uit te laten betalen in de vorm maandelijkse levenslange rente.
Nog enkele vragen rond de pensioenbonus opgelost
-
Wat als ik nog pensioen opbouw via een voortgezette verzekering?Stopte je je activiteiten als zelfstandige al? Maar bouw je nog pensioen op via het systeem van de voortgezette verzekering? Dan komen deze kwartalen niet in aanmerking voor de pensioenbonus. Het is noodzakelijk dat er nog effectief gewerkt wordt.
-
Tellen buitenlandse activiteiten voor de pensioenbonus?Nee. Er is geen opbouw als er in het buitenland gewerkt wordt. Enkel pensioenopbouw in België komt in aanmerking.
-
Kan ik nog een pensioenbonus opbouwen als ik al op rustpensioen ben?Nee. De opbouw van bonusrechten is niet meer mogelijk als er al een rustpensioen daadwerkelijk ingegaan is, ongeacht in welke regeling. Dus ook wanneer je toegelaten arbeid uitvoert na pensionering telt dit niet meer voor je pensioenbonus.
-
Ik heb een uitzonderlijk lange loopbaan. Krijg ik een hogere pensioenbonus?Ja. Kan je op je 60e een loopbaan bewijzen van 44 kalenderjaren? Of kan je op de leeftijd van 61 of 62 jaar een loopbaan van 43 kalenderjaren aantonen? Dan bedraagt je bonus in elk refertejaar 2.831,25 euro per kwartaal. Drie jaar na je pensioendatum krijg je dan een bonus van 33.975 euro.
-
Is mijn pensioenbonus overdraagbaar?Nee. De bonus is een persoonlijk recht van de gerechtigde op een rustpensioen. Deze kan dus niet geheel of gedeeltelijk worden toegekend of uitbetaald aan de feitelijk of uit de echt gescheiden echtgenoot, noch aan de langstlevende echtgenoot van de pensioengerechtigde.
-
Kan ik mijn pensioenbonus retroactief opbouwen?Nee. Je kan geen bonus opbouwen voor kwartalen gelegen voor 1 juli 2024.
-
Tellen enkel kwartalen mee waarvoor ik bijdragen betaal als zelfstandige in hoofdberoep?Nee. Ook kwartalen waarvoor je bijdragen betaalt als primo-starter of als meewerkend partner onderworpen aan het maxistatuut tellen mee.
