Starten als zelfstandige: al je vragen beantwoord

De meest gestelde vragen van 26.513 starters zoals jij.

Xerius is gespecialiseerd in het begeleiden en ondersteunen van ondernemers, van de start tot bij het pensioen. Daarom kunnen onze experts als geen ander antwoorden op de vragen waar beginnende zelfstandigen wakker van liggen.

Bijna dertigduizend starters zoals jij zorgden samen voor de onderstaande bloemlezing aan hete hangijzers. Kom jij origineel uit de hoek – dat mag – en heb je een vraag die niet in dit rijtje staat? Dan geven onze experts jou graag persoonlijk een antwoord.

Vragen over je start als zelfstandige

Ik heb een tof idee, maar ik weet niet of het haalbaar is. Wie kan me dat vertellen?

Daarvoor ben je bij een boekhouder aan het juiste adres. Het eerste kennismakingsgesprek is normaal gesproken altijd gratis. Doe daar je voordeel mee, en speur op Google naar een drietal adressen in je buurt. Ga langs bij elk van hen en vergelijk. Ook bij de beroepsfederatie ITAA kan je interessante namen op de kop tikken.

Hoe weet je of de boekhouder uit het goede hout gesneden is? Enkele vuistregels:

• je krijgt een gedetailleerd, uitgebreid antwoord op je vragen.
• je boekhouder kent je sector, bijvoorbeeld omdat hij al andere klanten heeft binnen jouw domein.
• je boekhouder antwoordt niet alleen op je vragen, maar denkt ook proactief met je mee.
• je boekhouder spreekt mensentaal, en geen boekhoudersjargon of financieel Chinees.

Bij een boekhouder komen natuurlijk ook kosten kijken, en andere praktische wissewasjes. Hier lees je meer over het vinden van een boekhouder die bij je past.

Ik vermoed dat ik een speciaal geval ben. Mag ik ook zelfstandige worden?

In Vlaanderen is de situatie simpel. Iedereen met de Belgische nationaliteit kan vanaf 18 jaar starten als zelfstandige. Geen Belg? Dan moet je recht hebben op onbeperkt verblijf in België of een beroepskaart hebben. Afhankelijk van je plannen kan je ook één of meerdere vergunningen nodig hebben.

Ga je van start in Wallonië? Dan liggen de zaken – uiteraard, hadden we bijna geschreven – iets complexer. Je hebt immers ook een attest basiskennis bedrijfsbeheer nodig. Voor sommige beroepen dien je ook beroepskennis aan te tonen.

Ontvang je een uitkering? Dan speel je beter op zeker. Breng de instelling die je uitkering betaalt op de hoogte dat je wil starten als zelfstandige. Gaat het over een werkloosheidsuitkering? Dan is de regeling “springplank naar zelfstandige” een interessante piste. Je start dan als zelfstandige in bijberoep met behoud van je dop. Daarvoor heb je wel het akkoord nodig van de RVA. Steek daar dus zeker eerst je licht op.

Ben je in loondienst aan de slag, en wil je dat werk combineren met een eigen zaak? Haal dan je arbeidsovereenkomst uit de schuif, en ga na of je werkgever geen beperkingen oplegt. Voorzichtigheid is de moeder van de zelfstandige porseleinkast.

Welke paperassen moet ik allemaal in orde brengen om te starten als zelfstandige?

Je opstart officieel in orde brengen doe je via ons ondernemingsloket. Wij regelen alles voor jou: je inschrijving in de kruispuntbank, je btw-nummer, je aansluiting als zelfstandige en – als je die nodig zou hebben – sommige vergunningen. Dat fiksen wij allemaal met één enkele aanvraag.

Denk je nu: “ja maar, ik heb nog een hele waslijst aan vragen over mijn opstart”? Maak dan een digitale afspraak met onze experts. Wij trekken tijd uit voor een persoonlijk videogesprek met jou, waarbij je alle vragen kan afvuren die je maar wil.

Zal ik btw moeten aanrekenen als zelfstandige?

De kans is groot, want 99 procent van alle zelfstandigen heeft een btw-nummer nodig.

Start je een kleine onderneming met een beperkte omzet? Dan kan je kiezen voor de vrijstellingsregeling. Je rekent dan geen btw aan, en ontsnapt zo aan de administratieve mallemolen die erbij komt kijken. Je dient wel nog steeds een btw-nummer aan te vragen.

En die ene procent uitzonderingen? Die staan opgesomd in artikel 44 van het btw-wetboek. Bankinstellingen zijn bijvoorbeeld zijn vrijgesteld van btw. Zij hoeven dan ook geen btw-nummer aan te vragen.

Waar vraag ik mijn btw-nummer aan?

De aanvraag van je btw-nummer is een van de stappen in je opstart als zelfstandige. Daarvoor kan je terecht bij ons ondernemingsloket, waar je aanvraag helemaal digitaal kan gebeuren.

In enkele klikken vraag je een ondernemingsnummer aan – de digitale identiteitskaart van je zaak, zeg maar. Met dat nummer kloppen wij aan bij de btw-administratie, die het activeert als jouw btw-nummer.

Na drie tot vijf werkdagen is de klus geklaard, en krijg jij een seintje. Dan kan je officieel uit de startblokken schieten als zelfstandige.

Welke vergunningen heb ik nodig voor mijn zaak?

Dat is een doordenkertje. Omdat we met zoveel verschillende overheden zitten in ons land, is het beleid rond vergunningen erg versnipperd. De slimste move die je kan maken: ga langs bij de gemeente waar jij je zaak vestigt. Zij zien het volledige plaatje.

Veel overheden betekent spijtig genoeg ook veel papierwerk. Daarom alweer een gouden tip: Xerius kan de meest voorkomende vergunningen, registraties of toelatingen voor jou regelen.

Klopt het dat ik een diploma bedrijfsbeheer nodig heb om te starten?

In Vlaanderen en Brussel hoeft dat niet, wel als je een zaak opstart in Wallonië. In deze regio's dien je voor sommige beroepen wel beroepskennis aan te tonen. Zo bewijs je dat jij de kwaliteiten in de vingers hebt om dat vak met succes uit te oefenen.

Slager is bijvoorbeeld zo’n vak waarvoor beroepskennis nodig is. Of aannemer. Of elektrotechnieker. Op de pagina basiskennis bedrijfsbeheer en beroepskennis vind je de complete lijst, inclusief de vrijstellingen. Ben je nog niet helemaal zeker van je stuk? Onze experts bij Xerius helpen jou graag verder.

Starten als zelfstandige: advies krijgen

Welke bedrijfsvorm past het best bij mij en mijn activiteit?

Dit is uiteraard een belangrijke vraag, waar we bij Xerius niet licht over gaan. Daarom geven we hier geen algemeen antwoord op de kwestie, maar nodigen we jou graag uit voor meer informatie op jouw maat. Neem contact op met Xerius, en onze medewerkers doen de plus- en minpunten van elke bedrijfsvorm voor jouw project helder uit de doeken.

Uiteraard kan je met deze vraag ook terecht bij je boekhouder, eveneens een expert in deze materie.

Hoe zit het met mijn pensioen, medische kosten en andere sociale rechten als zelfstandige?

Eerst en vooral willen we jou geruststellen: dat je als zelfstandige slecht beschermd bent, is een fabeltje uit een (niet zo) ver verleden. Je sociale rechten stemmen in grote mate overeen met deze van een loontrekkende. Zo krijg je een uitkering als je niet kan werken door ziekte of ongeval. Je kosten bij dokter en apotheker worden terugbetaald. Je bouwt aan je pensioen. Je hebt recht op een geboortepremie en nog zoveel meer.

Daarnaast geniet je nog een aantal andere voordelen, die uniek zijn voor jouw situatie als zelfstandige. Denk maar aan het befaamde overbruggingsrecht, dat je zo’n beetje kan beschouwen als de “werkloosheidsuitkering voor zelfstandigen”.

Ik woon in een huurhuis. Mag ik mijn zaak daar vestigen?

Daarvoor neem je het best een kijkje in je huurcontract. Dat vermeldt misschien dat je geen beroepsactiviteiten mag uitoefenen op je huuradres. In dat geval kan je huisbaas immers hoger belast worden. En je begrijpt dat hij daar niet staat om te springen.

Moraal van het verhaal: bespreek je plannen om te starten als zelfstandige vooraf met je verhuurder. Er valt misschien een mouw aan te passen. Zo kan jij bijvoorbeeld de eventuele meerbelasting van je huisbaas op jou nemen.

Is je huiseigenaar met geen stokken te vermurwen? Vraag dan raad aan een advocaat.

Mag mijn partner helpen in de zaak?

Ja hoor, dat mag zeker. Al zal je partner in sommige gevallen zelf ook zelfstandige moeten worden. Of dat zo is, hangt af van je bedrijfsvorm.

Heb je een eenmanszaak, en ben je getrouwd of woon je wettelijk samen?

Dan moet je partner geen zelfstandige worden wanneer hij/zij/die een job (minstens halftijds) of een vervangingsinkomen heeft. In alle andere gevallen moet je partner aansluiten als “meewerkende partner”.

Heb je een eenmanszaak, en woon je feitelijk samen?

Dan sluit je partner aan als zelfstandig helper. Dat gebeurt – afhankelijk van zijn/haar/hun andere activiteiten – in bijberoep of in hoofdberoep.

Heb je een vennootschap?

Dan mag je partner helpen wanneer hij/zij/die een functie heeft in de vennootschap, als mandataris of als werkend vennoot. In dat geval is ook een aansluiting nodig als zelfstandige. Dat gebeurt, afhankelijk van zijn/haar/hun beroepsactiviteit, in hoofdberoep of bijberoep.

Kan ik als zelfstandige verschillende activiteiten combineren?

Zeker en vast. Ook al kan je zelf maar één eenmanszaak hebben, je kan als zelfstandige wel verschillende mandaten hebben in meerdere vennootschappen, en zelfs helper zijn in de eenmanszaak van iemand anders.

Ligt na mijn opstart alles definitief vast? Of kan ik nog zaken veranderen?

Het zou nogal jammer zijn als je niets meer kon veranderen. Ondernemen is immers inspelen op de steeds veranderende markt, en de opportuniteiten grijpen die zich aandienen.

Daarom kan je altijd wijzigingen doorgeven, zoals bijkomende activiteiten, een nieuwe naam of een ander adres. Dat kan erg makkelijk, met een seintje aan Xerius Ondernemingsloket.

Later wil ik misschien personeel aanwerven. Hoe verloopt dat precies?

Daarvoor brengt Xerius jou in contact met de juiste experts: onze partners van SD Worx. Zij helpen jou graag verder, te beginnen met de eerste stap: aansluiten bij hun sociaal secretariaat.

Starten als student-zelfstandige

Starten als student-zelfstandige, hoe pak ik dat aan?

Dat is een fluitje van een cent. Het verloopt namelijk identiek aan de opstart als zelfstandige in hoofdberoep of bijberoep. En daarbij doet Xerius al het werk voor jou.

Via één enkele aanvraag regelen onze experts alles voor jou: je inschrijving in de kruispuntbank, je btw-nummer, je aansluiting als zelfstandige en de vergunningen – als je die nodig zou hebben.

Om te starten als student-zelfstandige moet ik student zijn. Zijn er nog andere voorwaarden aan verbonden?

Dat klopt als een bus: je dient inderdaad student te zijn. Dat komt volgens de wet neer op het volgende:

• je bent minimum 18 jaar en maximum 25 jaar jong.
• je volgt een volwaardige opleiding bij een erkende onderwijsinstelling. Je sprokkelt dus minstens 27 studiepunten per schooljaar of volgt 17 lesuren per week.

Maak je wel het onderscheid met een student-ondernemer? In dat geval ben je geen officiële zelfstandige, maar krijg je van je onderwijsinstelling de kans om tijdens je studietijd een eigen onderneming uit de grond te stampen. Je kan dan bijvoorbeeld je lessenrooster aanpassen en examens verplaatsen.

Is het duur om student-zelfstandige te worden?

Dat valt al bij al nog mee. Je dient eerst en vooral de wettelijke inschrijving neer te tellen om te starten als zelfstandige: een bedrag van 178,1 euro.

Omdat je als student-zelfstandige een inkomen hebt, moet je ook sociale bijdragen betalen. Die blijven behoorlijk binnen de perken. Op de eerste 8.430,73 euro die je verdient betaal je immers geen sociale bijdragen. Verdien je méér? Dan betaal je op alles wat boven dat bedrag uitkomt een bijdrage van 20,5%.

Krijgen mijn ouders nog kindergeld als ik student-zelfstandige ben?

Stel hen maar gerust, want dat is wel degelijk het geval. Je bent immers nog steeds ten laste van je ouders. Dat is trouwens ook de reden waarom je ziekteverzekering via je ouders blijft lopen.

Blijf ik fiscaal ten laste van mijn ouders? Moeten zij meer belastingen betalen omdat ik een inkomen heb?

Dat is een heel terechte vraag, die zich helaas niet zo makkelijk laat beantwoorden. Om fiscaal ten laste van je ouders te blijven, mag je niet te veel verdienen. Maar het is uiterst moeilijk om daar een cijfer op te plakken. Het aanslagjaar speelt een rol, net als het feit of je ouders samen belast worden of afzonderlijk.

Verdien je meer dan de lijn die de FOD Financiën in het zand trekt? Dan betaal je zelf belastingen, net als iedere werkende burger in dit land.